Czy to haluks czy paluch sztywny?

Paluch sztywny to innymi słowy zmiany zwyrodnieniowe w stawie śródstopno-paliczkowym, które obniżają ruchomość palucha i wywołują dolegliwości bólowe przy chodzeniu.

Słowo “hallux” oznacza po prostu palucha. Paluch, gdy jest zmieniony chorobowo, może być “sztywny” lub “koślawy”. O paluchu koślawym więcej informacji znajdziesz TU.

Mój paluch jest sztywny! Co można z tym zrobić?

Leczenie palucha sztywnego jest uzależnione od stopnia jego zaawansowania.

• Na początku mogą wystarczyć ćwiczenia – rozciąganie palucha w górę i w dół, do granicy lekkiego bólu. Ćwiczenia warto robić po ciepłej kąpieli na rozgrzanych tkankach.
• Ortezy są drugim stopniem leczenia. Ulgę w dolegliwościach mogą przynieść specjalne wkładki do butów. Niektóre zakłady ortopedyczne wykonują silikonowe nakładki na palucha które amortyzują obciążenia i również zmniejszają dolegliwości.
• W razie postępu choroby mogą być potrzebne bardziej inwazyjne metody leczenia: kwas hialuronowy jest smarem zbliżonym do naturalnego, który podany do jamy stawu poprawia jego mechanikę. Popularnie stosuje się go w zmianach zwyrodnieniowych kolana ale w wybranych przypadkach można go również aplikować do mniejszych stawów.
• Blokada, czyli zastrzyk z lekiem znieczulającym i przeciwzapalnym, stosuje się w przypadku silnych dolegliwości bólowych. Dzięki takiej redukcji bólu, często udaje się przywrócić skuteczność ćwiczeniom i wkładkom.
• Gdy pojawiają się zmiany zwyrodnieniowych w postaci wyrośli kostnych wykonuje się ich usunięcie. Jest to względnie niewielki zabieg operacyjny który może poprawić ruchomość stawu i zmniejszyć dolegliwości bólowe.
• Gdy staw jest bardzo zniszczony, a ruchomość znacznie ograniczona, podstawowym sposobem leczenia jest jego całkowite usztywnienie (tzw. artrodeza) – zabieg ten wbrew pozorom nie ogranicza znacznie funkcji całej stopy, a efekt przeciwbólowy jest zazwyczaj trwały.
• Zniszczony staw śródstopno-paliczkowy można wymienić (można założyć tzw. endoprotezę). Leczenie to, wraz z wprowadzeniem czwartej generacji implantów, stało się skuteczne i bezpieczne.
• Powyższe zabiegi wykonuję w UCK w Gdańsku (NFZ).

Sztuczny staw palucha

ENDOPROTEZA PIERWSZEGO STAWU ŚRÓDSTOPNO-PALICZKOWEGO

W niektórych przypadkach zamiast “złotego standardu” w leczeniu palucha sztywnego czyli usztywnienia, można zastosować endoprotezę stawu. Główną zaletą zastosowania sztucznego stawu jest zachowanie ruchomości stawu. Umożliwia to stosowanie obuwia na obcasie i poprawia komfort przy niektórych aktywnościach.

Zabieg jest nieco bardziej rozległy niż usztywnienie stawu. Implanty osadza się na dużych, wkręcanych trzpieniach co znacznie poprawia stabilność fiksacji. Śródoperacyjnie zwykle udaje się uzyskać zgięcie palucha do kąta prostego, jednak w przebiegu pooperacyjnym ta ruchomość ulega częściowej redukcji.

Po operacji zaleca się wczesne ćwiczenia czynne i bierne stawu, jeszcze przed całkowitym zagojeniem rany. Wskazane są intensywne działania przeciwobrzękowe takie jak chłodzenie okolicy operowanej, leki przeciwobrzękowe i elewacja kończyny. Po wymianie stawu palucha zalecane jest chodzenie w ograniczonym zakresie, wskazane jest także stosowanie kul. But ortopedyczny nie jest obowiązkowy po tego typu operacji.