Informacje na temat postępowania w przypadku skręconej kostki (skręcenia stawu skokowego) oraz przewlekłej niestabilności stawu skokowego.

Skręciłam/em kostkę! Co robić?!

Podstawowym i najprostszym postępowaniem są kroki oznaczone skrótem R.I.C.E., a zatem:

• R – Rest – czyli ODPOCZYNEK. Gdy kostka skręcona została w czasie gry, to nie wracaj na boisko! Nawet jeżeli póki co dolegliwości bólowe nie są duże, ryzykujesz pogłębieniem uszkodzenia i późniejszym zwiększeniem bólu.
• I – Ice – LÓD. Chłodny okład, im szybciej tym lepiej. Połóż owinięty worek z lodem (mrożonkę, żel termiczny) 5-6 razy dziennie przez 15-20 minut na skręconą kostkę. Ograniczy to obrzęk i dolegliwości bólowe.
• C – Compression – UCISK. Opaska elastyczna lub bandaż, ograniczy obrzęk i ustabilizuje miejsce uszkodzenia do czasu bardziej profesjonalnego zaopatrzenia.
• E – Elevation – UNIESIENIE. Uniesienie kończyny zmniejszy obrzęk i ograniczy dolegliwości bólowe.

OK. Zrobione. Ale czy muszę iść ze skręceniem kostki na SOR?

Najlepiej podzielić przypadki skręcenia na dwie grupy:

• A. Możesz zrobić kilka kroków bez znacznego bólu – prawdopodobnie to typowo skręcona kostka, naciągnięcie lub częściowe uszkodzenie jednego więzadła. Po kilku dniach stosowania R.I.C.E. w razie utrzymywania się dolegliwości należy iść na kontrolę ortopedyczną celem zbadania, wykonania USG i odpowiedniego zaopatrzenia skręcenia, najczęściej przy pomocy ortezy, czyli stabilizatora stawu skokowego.
• B. Każdy krok lub nawet próba chodzenia powoduje silny ból – wskazana jest pilna diagnostyka i konsultacja ortopedyczna, gdyż przy skręceniu mogło dojść do złamania lub rozległego urazu więzadeł. Należy wykonać prześwietlenie w warunkach pogotowia, izby przyjęć lub SOR. Konieczne może być zaopatrzenie gipsem i stosowanie leków przeciwzakrzepowych. W poważniejszych przypadkach może być konieczne leczenie operacyjne złamania. Leczenie operacyjne uszkodzenia więzadeł w trybie pilnym stosowane jest rzadko, zazwyczaj tylko u zawodowych sportowców.

Oczywiście każdy przypadek jest inny, a czasem ból jest nieadekwatny do odniesionych uszkodzeń. W razie wątpliwości pilna konsultacja ortopedyczna oraz badanie USG może umożliwić wczesną ocenę stopnia kontuzji i dalsze prawidłowe leczenie.

Czy trzeba zrobić USG po skręceniu kostki?

USG pozwala na szybką ocenę stopnia uszkodzenia więzadeł oraz na obserwację ich gojenia. W przypadku sportowców, dzięki ocenie USG możemy określić odpowiedni moment do powrotu do pełnego obciążania. Więcej o USG przeczytasz TU.

Czy trzeba zrobić rezonans po skręceniu kostki?

Rezonans jest super! Jednak dostęp do niego jest zwykle trudniejszy niż do USG, a oczekiwanie na opis może trwać nawet kilka tygodni. Rezonans stawu skokowego zaleca się zwykle w przypadkach wątpliwych i gdy rozważamy leczenie operacyjne.

Znowu skręciłam/em kostkę! To już piąty raz w tym roku!

Coś jest nie tak! Zazwyczaj przewlekła niestabilność stawu skokowego i tym samym ponownie skręcona kostka wynika z nieprawidłowego leczenia wcześniejszych urazów. Prawdopodobnie zbyt wcześnie nastąpił powrót do pełnego obciążania, a rehabilitacja była przeprowadzana nieprawidłowo lub zbyt krótko.

Leczenie przewlekłej niestabilności stawu skokowego może być operacyjne lub nieoperacyjne:

O nie! Tylko nie operacja!

W pierwszym etapie zazwyczaj stosuje się ukierunkowaną rehabilitację: ćwiczenia obejmują poprawę stabilizacji mięśniowej stawu i koordynacji. Na tym etapie ponownie zaleca się stosowanie stabilizatora do aktywności sportowej, tak aby zapobiec kolejnym skręceniom kostek.

To już kilka miesięcy rehabilitacji, a staw dalej jest niestabilny…

Operacja to nie koniec świata! Czasem więzadła są do takiego stopnia uszkodzone, że mięśnie nie są w stanie utrzymać stabilności stawu skokowego nawet po długotrwałej rehabilitacji. Gdy rehabilitacja nie przynosi efektu przez około 3-6 miesięcy należy myśleć o leczeniu operacyjnym. Leczenie przewlekłej niestabilności wymaga operacji polegającej na odtworzeniu i/lub wzmocnieniu uszkodzonych więzadeł. —> Konsultacje Operacje Technika internal bracing

Ile czasu trwa powrót do sportu po leczeniu operacyjnym więzadeł?

Należy pamiętać, że rekonstrukcja więzadłowa jest zawsze kompromisem pomiędzy ruchomością, a stabilnością stawu. Po zabiegu pragniemy uzyskać bardziej sztywny i stabilny staw – proces ten trwa zwykle około 6 tygodni od zabiegu i wymaga stosowania stabilizatora. Rehabilitację ukierunkowuje się na utrzymanie podstawowego zakresu ruchu i zwiększanie siły mięśniowej. Po tym czasie rozpoczyna się rehabilitację polegającą na zwiększaniu ruchomości stawu skokowego i ćwiczeniach dynamicznych poprawiających koordynację. Proces ten zajmuje zwykle od 4 do 8 tygodni. Zazwyczaj powrót do sportu po leczeniu operacyjnym więzadeł stawu skokowego zajmuje około 3-6 miesięcy.