Zapalenie ścięgna Achillesa

Zapalenie ścięgna Achillesa najczęściej pojawia się wieku 35-50 lat. Zwykle objawia się bólem samego ścięgna lub całej łydki, który może współistnieć także z bólem pięty i bólem podeszwy. Ból ścięgna Achillesa jest przede wszystkim konsekwencją licznych, powtarzających się przeciążeń i urazów.

Dodatkowymi przyczynami dolegliwości ze strony ścięgna Achillesa, są osłabienie jego ukrwienia po 35 roku życia, nieregularna aktywność ruchowa, niewystarczająca rozgrzewka przed wysiłkiem, zbyt mała frakcja ćwiczeń rozciągających, przykurcze i ograniczona ruchomość w stawach kończyn dolnych.

Diagnostyka

W standardowym badaniu ortopedycznym podczas wizyty można z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić zapalenie ścięgna Achillesa jako przyczynę bólu łydki. USG jest wartościowym badaniem, dzięki któremu można ocenić stopień zaawansowania zmian zapalnych ścięgna i tym samym dobrać prawidłowe leczenie. USG jest także pomocne w ocenie postępu gojenia.

W rzadkich przypadkach gdy stan zapalny się przewleka, a dolegliwości bólowe nie ustępują po standardowym leczeniu, wskazane jest wykonanie rezonansu magnetycznego.

Leczenie zapalenia ścięgna Achillesa

Leczenie zapalenia ścięgna Achillesa należy dostosować indywidualnie do stopnia zaawansowania i lokalizacji zmian. Użyteczność w leczeniu ścięgna Achillesa wykazują:

• Ćwiczenia łydki. W przypadku zapalenia ścięgna Achillesa ćwiczenia są wyjątkowo ważne. Pozwalają na przywrócenie elastyczności tkankom oraz zakresu ruchomości stawom, co zmniejsza przeciążenia i wspomaga naturalne procesy gojenia.
• Terapia manualna (masaż leczniczy) ścięgna Achillesa. Wykonywana najlepiej przez fizjoterapeutów, przede wszystkim zmniejsza obrzęk, pobudza krążenie, poprawia warunki gojenia i ułatwia prawidłowe wykonywanie ćwiczeń.
• Fizykoterapia. Lampy/lasery/jonoforeza/fonoforeza. Zabiegi te przynoszą efekt zwłaszcza w początkowej fazie zapalenia ścięgna Achillesa. Poprawiają ukrwienie ścięgna, redukują stan zapalny i zmniejszają dolegliwości bólowe.
• Kinezjotaping. Czyli tzw. plastrowanie. Jest to dobra metoda wspomagająca leczenie dolegliwości bólowych narządu ruchu. W zapaleniu ścięgna Achillesa kinezjotaping zmniejsza dolegliwości bólowe, poprawia ukrwienie, odciąża uszkodzone struktury. W przypadkach tego wymagających stosuję kinesiotaping w czasie wizyty.
• Igłoterapia (terapia igłowa). Jest to minimalnie inwazyjny zabieg, który wykonuję w znieczuleniu miejscowym w gabinecie zabiegowym podczas konsultacji. Stosuję go zazwyczaj w zaawansowanym i przewlekłym zapaleniu ścięgna Achillesa, potwierdzonym obrazowo w USG. Zabieg polega na wykonaniu drobnych nacięć w obrębie zmienionego ścięgna, co ma za zadanie pobudzenie prawidłowych procesów gojenia. Dla bezpieczeństwa po zabiegu zwykle zalecam stosowanie ortezy (stabilizatora).
• Unieruchomienie w ortezie (bucie ortopedycznym). Stosuję je jedynie w sytuacjach bardzo nasilonych zmian zapalnych ścięgna Achillesa i mocno nasilonego bólu łydki oraz w sytuacji zagrożenia zerwaniem ścięgna Achillesa.

Zerwanie ścięgna Achillesa

Zerwanie ścięgna Achillesa często występuje na podłożu przewlekłego zapalenia ścięgna Achillesa. Pacjenci przyznają, że przed urazem odczuwali okresowy ból łydki lub ból pięty, jednak nie jest to regułą. Bardzo rzadko występuje zerwanie zupełnie zdrowego ścięgna Achillesa.

Objawy zerwania ścięgna Achillesa są dość oczywiste: silny ból, ograniczenie ruchu w stawie skokowym, brak możliwości zrobienia kroku, lub całkowity brak możliwości obciążenia kończyny. Podstawowa diagnostyka obrazowa, czyli prześwietlenie (celem wykluczenia złamań) oraz badanie USG, w tego typu urazach jest obowiązkowa!

Czy zerwanie ścięgna Achillesa powinno się leczyć operacyjnie?

Odpowiedź wydaje się oczywista, jednak w rzeczywistości to pytanie jest źródłem ogromnych kontrowersji w świecie ortopedii. Leczenie operacyjne polega na zeszyciu końców zerwanego ścięgna. Leczenie nieoperacyjne polega na stosowaniu unieruchomienia stawu skokowego ze stopą zgiętą w dół. Obie powyższe metody wymagają długotrwałego gojenia i rehabilitacji, mają podobne efekty funkcjonalne po zakończeniu leczenia – jednak jest to tylko statystyka. Nie wdając się w szczegóły można powiedzieć, że leczenie operacyjne zerwania ścięgna Achillesa jest zalecane zwłaszcza u osób młodszych, zdrowych i takich, które wcześniej chcą wrócić do obciążeń sportowych. U pozostałych osób przy prawidłowym leczeniu zachowawczym, regularnej kontroli USG oraz odpowiednio prowadzonej rehabilitacji ostateczne wyniki powinny być również dobre.